Van een onzer verslaggevers
Willemstad/Den Haag - Per hoofd van de bevolking zijn er relatief grote verschillen in de levenstandaard tussen de landen binnen het Koninkrijk.

,,Niet verrassend is de levensstandaard, uitgedrukt als het reële bbp (bruto binnenlands product, red.) per hoofd van de bevolking, in Nederland hoger dan in de Caribische Rijksdelen”, aldus president Richard Doornbosch van de Centrale Bank van Curaçao en Sint Maarten (CBCS).
Om een indruk te geven van deze verschillen: het bbp per hoofd van de bevolking in Nederland is ruim drie keer zo hoog als op Curaçao, twee keer zo hoog als op Aruba en ruim 1,5 keer zo hoog als op Sint Maarten. ,,Dankzij een hogere levensstandaard kan Nederland zich ook een omvangrijk voorzieningenniveau permitteren”, legt Doornbosch uit.
,,Daarnaast zien wij dat het verschil in levensstandaard tussen Nederland en Curaçao en Sint Maarten gedurende het afgelopen decennium sterk is toegenomen. Curaçao en Sint Maarten zijn armer, terwijl Nederland juist welvarender is geworden. Aruba daarentegen lijkt een inhaalslag te maken. Doordat de economische groei op Aruba sterker is geweest dan in Nederland, is het verschil met Nederland kleiner geworden.”

‘Impact schokken negatiever’
Het meest voor de hand liggende verschil tussen de economieën van Curaçao, Aruba en Sint Maarten enerzijds en die van Nederland anderzijds is het verschil in schaalgrootte, uitgedrukt in de oppervlakte en de omvang van de bevolking.
,,Door hun kleinere schaal zijn de productiefactoren arbeid, kapitaal en land in mindere mate aanwezig in Curaçao, Aruba en Sint Maarten dan in Nederland”, aldus Richard Doornbosch, president van de Centrale Bank van Curaçao en Sint maarten (CBCS).
,,In een mondiale economie waarbij technologische ontwikkeling leidt tot meer arbeidsspecialisatie zorgt de kleine schaal voor minder economische diversificatie”, sprak hij ter gelegenheid van de 32e Koninkrijksconferentie ‘Gelijkwaardigheid binnen het Koninkrijk der Nederlanden’.
Op Aruba zorgt slechts één sector, toerisme, voor 85 procent van het bruto binnenlands product (bbp). In Nederland wordt hetzelfde aandeel in het bbp door de acht grootste bedrijfstakken samen geproduceerd.
Ook op Sint Maarten is er sprake van een grote afhankelijkheid van toerisme; ruim 80 procent van de totale deviezeninkomsten uit de export van goederen en diensten is afkomstig uit toerisme.
Curaçao had van oudsher, in vergelijking tot de andere Caribische Rijksdelen, een grotere mate van economische diversificatie. Doordat belangrijke sectoren zoals de internationale financiële dienstverlening, de vrije zone en de raffinaderij geleidelijk in belang af zijn genomen, is Curaçao ook sterk afhankelijk geworden van toerisme.
Doornbosch: ,,De combinatie van een relatief kleine schaal, grote mate van openheid en weinig economische diversificatie resulteert in een grote kwetsbaarheid voor economische schokken.”
Sinds 2010 zijn de drie landen in het Caribische deel van het Koninkrijk ‘door de ene na de andere externe schok geraakt’. Mede als gevolg, aldus de CBCS-topman, van de grotere kwetsbaarheid is de economische groei van de Caribische Rijksdelen volatieler dan die van Nederland.
,,Het nadeel hiervan is dat een grotere volatiliteit doorgaans gepaard gaat met grotere onzekerheid, wat weer negatieve gevolgen kan hebben voor investeringen en daarmee de toekomstige groei.”
En: ,,Als we kijken naar de economische groei van Nederland over de periode 2010-2019 dan was deze inderdaad stabieler dan die van Aruba, Curaçao en Sint Maarten.”
Hoewel het gemiddelde groeitempo in die periode relatief laag was binnen het gehele Koninkrijk, kende Nederland een gemiddelde jaarlijkse groei van 1,5 procent. Dit terwijl in Sint Maarten de gemiddelde groei nihil (0,0 procent) was en Curaçao zelfs een gemiddelde krimp van 0,9 procent registreerde. Positieve uitzondering vormde Aruba met een groei van gemiddeld 1,9 procent.
De impact van Covid was en is ‘dramatisch in Caribisch deel Koninkrijk’, aldus Doornbosch. In 2020 werden alle landen in het Koninkrijk zwaar getroffen door de Covid-19 pandemie. ,,De pandemie benadrukte nog eens de enorme afhankelijkheid en daarmee de kwetsbaarheid van Aruba, Curaçao en Sint Maarten voor externe economische schokken.”
Waar Nederland, een van de meest welvarende en concurrerende economieën van Europa, voldoende financiële buffers had opgebouwd om de schok op te vangen, kregen de eilanden - naast reeds bestaande tekorten aan mensen en middelen - te maken met een dramatische ineenstorting van de onmisbare toeristische sector.
Ook de kleinschaligheid - met vaak slechts één lokaal ziekenhuis en onvoldoende digitale middelen om het onderwijs op een goede manier draaiende te kunnen houden - maakte de positie van de eilanden kwetsbaar.
,,Resultaat is dat Nederland in staat was om binnen een jaar het pre-Covid-niveau weer te bereiken. Bovendien is de verwachting dat Aruba, Curaçao en Sint Maarten pas in 2023-2024 het pre-Covid-niveau zullen realiseren.”