2e Kamerdebat klimaatverandering over financiën en juiste expertise

Van een onzer verslaggevers
Den Haag - De gevolgen van klimaatverandering, klimaatmitigatie, klimaatadaptatie en de energievoorziening waren de centrale thema’s van het Tweede Kamerdebat over het klimaat in het Caribisch deel van het Koninkrijk. Over het algemeen is men het erover eens dat er meer moet gebeuren om de eilanden met dit belangrijke vraagstuk te helpen. Maar tegelijk leeft het bewustzijn dat oplossingen die in Nederland werken, niet altijd de beste keuze zijn in het Caribisch gebied. ,,Caribbean problems need Caribbean solutions”, zoals Klimaat en Energieminister Rob Jetten zei.

Maar liefst drie bewindslieden stonden vorige week dinsdag klaar om de vragen van leden van de commissies voor Economische Zaken en Klimaat en Infrastructuur en Waterstaat te beantwoorden. Dit waren Alexandra van Huffelen (D66), staatssecretaris Koninkrijksrelaties en Digitalisering, minister voor Klimaat en Energie Rob Jetten (D66) en de minister van Infrastructuur en Waterstaat, Mark Harbers (VVD).

Zo stond Van Huffelen bijvoorbeeld stil bij een vraag van Ingrid Michon (VVD) over de middelen uit de regeling Regio Deals en SDE++ (Stimulering Duurzame Energieproductie en Klimaattransitie). ,,Ik zie daar dus geen allocatie aan CAS-, alleen maar aan de BES-eilanden. Klopt dat? Is het zo dat die fondsen niet voor de landen bedoeld zijn?”, zo wilde het VVD-kamerlid weten.

De staatssecretaris kwam tijdens haar beantwoording met een uiteenzetting over verschillende soorten regelingen, die ook voor de CAS-eilanden beschikbaar moeten worden. Volgens Van Huffelen is er nu een Groeifonds-regeling in voorbereiding, specifiek voor de CAS-eilanden en Caribisch Nederland. Vanaf volgend jaar januari moeten hier projecten voor kunnen worden ingediend en is hiervoor twee keer 100 miljoen euro beschikbaar voor de CAS-landen (en 30 miljoen voor Caribisch Nederland).

En dan is er nog de BMKB-regeling, de garantieregeling voor het midden- en kleinbedrijf, staat al open voor Caraïbisch Nederland, maar nog niet voor de landen Aruba, Curaçao en Sint-Maarten. ,,Het streven is om ook daarvoor een aparte regeling te maken en die binnenkort af te ronden, zodat deze ook per 1 januari 2025 kan worden opengesteld”, aldus Van Huffelen. Beide regelingen zijn volgens haar beschikbaar voor het realiseren van projecten op het gebied van klimaatadaptatie en klimaatmitigatie.

Jetten stond, later in het debat, stil bij de vraag over SDE++. Volgens de Klimaat en Energieminister blijkt uit recent TNO-onderzoek dat veel van de hernieuwbare-energieprojecten die nu in de pijplijn zitten volledig rendabel zijn. Daar hoeft wat hem betreft dus niet per se SDE++-geld in. ,,Maar heel veel hernieuwbare energie leidt daar wel tot uitdagingen voor netverzwaring - dat kennen we in Nederland ook - voor slimmere batterijopslag en voor het slimmer benutten van het net. Ik ben nu dus aan het kijken of we die SDE-middelen alternatief kunnen inzetten voor investeringen in de netinfrastructuur of in meer datagedreven aansturing van die netten, zodat de projecten die rendabel zijn daadwerkelijk kunnen worden uitgevoerd”, zo legde Jetten uit.

Gevraagd naar hoe de Nederlandse kennis en kunde op het gebied van watermanagement kan worden ingezet in het Caribisch gebied, erkende Jetten dat dat cruciaal is en dat er gekeken wordt hoe die expertise beter toegankelijk gemaakt kan worden voor de (ei)landen.

Maar in zijn beantwoording putte de minister ook uit de ervaringen die hij tijdens zijn werkbezoeken heeft opgedaan. ,,Ik heb zelf echt tot diep in het mangrovebos gestaan om te helpen met het schoonmaken daarvan. De mensen die dat doen, gebruiken daar de kennis van de lokale vissers voor”, zo zei hij. Jetten benadrukte: ,,Zoals mij vaak wordt verteld door bestuurders op de eilanden: Caribbean problems need Caribbean solutions. Ga dus niet met een Haagse blueprint daar proberen te doen wat wij hier altijd doen.”

Ook werd tijdens het debat door PVV’er Peter van Haasen de vraag gesteld of er in Nederland niet te veel door ‘onze klimaatbril’ naar klimaatmaatregelen wordt gekeken, terwijl er op de eilanden meer zou worden gekeken naar de financiële voordelen.

Harbers erkende dit, maar wees ook op de afhankelijkheid van toerisme. ,,Als je dat veilig wilt stellen voor de toekomst, zal je je rekenschap moeten geven van goed waterbeheer en daarmee ook van goed natuurbeheer”, aldus de minister. ,,Je zal ervoor moeten zorgen dat je de mensen die daar komen ook wat te bieden hebt en, omgekeerd, dat je ze ook veilig kunt houden bij extreme weersomstandigheden en overstromingen. Ik denk dus dat economisch gewin en biodiversiteit, natuur en goed waterbeheer zeker in Caribisch Nederland heel erg hand in hand gaan, want daarmee zorg je ervoor dat je een goede toekomst hebt en stel je je verdienvermogen ook veilig voor de toekomst. Ik denk dus dat het twee kanten van dezelfde medaille zijn.”